VNG Magazine oktober 2025 - Flipbook - Page 12
Signal
Sharon
Feiten boven
frames: tijd
voor echte
keuzes
Als voorzi琀琀er van de VNG en
burgemeester van Utrecht signaleert
Sharon Dijksma veel van wat er
speelt in bestuurlijk Nederland.
Deze keer: de asielcrisis.
Nederland heeft geen asielcrisis. Wat we wél heb
ben, is een crisis in daadkracht. Gemeenten staan
al jaren aan de frontlinie van het asiel en migra
tiebeleid. We regelen opvang, huisvesting en
integratie. Maar zonder heldere keuzes van het
rijk lopen we vast. De feiten zijn helder, maar
framing is makkelijker dan verantwoordelijkheid
nemen. Maar framing bouwt geen huizen, versnelt
geen procedures en lost geen achterstanden op.
bezuinigd. Dat is alsof je de brandweer halveert
en dan verbaasd bent over uitslaande branden.
Gemeenten vragen om snellere procedures en
duidelijke keuzes: wie mag blijven, wie niet.
En wie niet mag blijven, moet ook echt vertrek
ken. Veiligheid begint bij daadkracht, niet
bij retoriek.
Neem de Spreidingswet. Die ligt onder vuur,
terwijl spreiding nu geen luxe is maar noodzaak.
Zonder eerlijke verdeling raken sommige
gemeenten overbelast, stijgen de kosten en groeit
de onvrede. Crisisnoodopvang kost bijna twee
keer zoveel als reguliere opvang. Wie de wet
afschaft als de keten nog niet op orde is, kiest
voor chaos en verspilling.
Of kijk naar de woningnood. Gemeenten
herkennen het gevoel van starters die zich
gepasseerd voelen. Maar het echte probleem is
het tekort van 400.000 woningen. In plaats van
bouwen, wil het kabinet gemeenten verbieden
voorrang voor statushouders te geven, maar dat
werkt averechts. Azc’s raken voller, kosten stijgen
en gezinnen blijven hangen in opvanglocaties die
daar niet voor bedoeld zijn.
Overlast en veiligheid verdienen serieuze
aandacht, maar ook hier geldt: pak de juiste
problemen aan. Ja, er zijn asielzoekers die over
last veroorzaken — dat is onacceptabel. Maar het
gaat om een kleine groep. Gemeenten willen
effectief kunnen optreden, maar lopen vast op
trage procedures en gebrek aan we琀琀elijke ruimte.
De IND kampt met duizenden openstaande
dossiers en te weinig capaciteit. Tegelijk wordt er
12 | VNG MAGAZINE
Ook de opvang van Oekraïners kraakt. Gemeen
ten hebben bijna 100.000 mensen opgevangen.
Maar de vergoedingen dalen, terwijl de druk
stijgt. Zonder meerjarige zekerheid en realisti
sche tarieven ondermijnt het de bereidheid om
nieuwe locaties te openen.
De VNG heeft hierover een brandbrief gestuurd
aan de premier. De boodschap was helder:
zonder steun, maatregelen en we琀琀elijke ruimte
kunnen we onze verantwoordelijkheid niet
waarmaken. Inmiddels heeft hierover een
gesprek met het kabinet plaatsgevonden,
waarin gemeenten hebben aangedrongen op
concrete actie.
Gemeenten voeren uit, met hun poten in de klei.
Maar uitvoering zonder richting is als bouwen
zonder fundament. Daarom is het tijd dat het
rijk kiest voor feiten boven frames. Voor
samenwerking in plaats van tegenwerking.
Voor uitvoering die werkt, in plaats van beleid
dat schuurt. En bovenal: voor een democratisch
proces waarin bestuurders hun werk veilig
kunnen doen. Geweld en intimidatie zijn on
acceptabel — ze ondermijnen niet alleen de
lokale democratie, maar ook het vertrouwen van
inwoners. Het is tijd dat Den Haag de werkelijk
heid onder ogen ziet. En eindelijk doet wat
nodig is.
