VNG Magazine oktober 2025 - Flipbook - Page 41
Brein van buiten
gemeenten maakt dat uiteraard veel uit in de rol die
zij spelen in het domein van gezondheid en ondersteuning. Om de scenario’s vast te stellen, blijven we
in gesprek met de praktijk en dus ook met gemeenten.’
Tot 2020 liep daar een speciaal programma
voor. Waarom is dat dan gestopt?
‘Bij het CPB lopen altijd wisselende programma’s
rond thema’s die op dat moment extra onderzoek of
aandacht nodig hebben. Het programma Decentrale
Overheden was daar een van. Dat startte in 2015 en
heeft vijf jaar bestaan. Toen het werd opgezet,
waren er hervormingen en overhevelingen van het
rijk naar de gemeente rond participatie, Wmo en
Jeugdzorg. Er was behoefte aan onderzoek en
antwoorden. Die hebben we nu en met dat beleid
zijn we aan de slag gegaan. Dat het programma is
gestopt, wil overigens niet zeggen dat we niet meer
naar die gemeentelijke invalshoek kijken.’
Hebben gemeenten zelf nog iets aan de
langetermijnverkenning bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart?
Om de scenario’s
vast te stellen,
blijven we daarom
in gesprek met de
praktijk en dus ook
met de gemeenten
‘Zeker. Het is een instrument dat helpt bij het
nadenken over de kant die we met ons land op
willen en over de gevolgen van onze keuzes. We
willen bijvoorbeeld meer woningen, maar waar gaat
dat ten koste van? Van natuur, van duurzaamheid of
van landbouwgrond? Als je wonen belangrijk vindt,
dan moet je daar misschien wat minder regels
omheen maken. Zo’n langetermijnverkenning kan
voor gemeentelijke partijen en debatten dus zeker
een nuttige input zijn. Maar ik verwacht niet dat heel
Nederland hem gaat lezen. De precieze scenario’s
zijn uiteindelijk ook minder belangrijk in zo’n debat.
Het gaat om het besef dat we keuzes moeten
maken, daar concreet beleid aan moeten koppelen
en ons daar ook aan moeten houden.’
Is dit besef er dan onvoldoende?
‘De laatste tijd hebben we op landelijk niveau gezien
dat het in de praktijk lastig is om keuzes te maken.
We hebben een aantal grote maatschappelijke problemen – rond wonen, stikstof en veiligheid – die
we behoorlijk hebben vooruitgeschoven. Daardoor
zijn we uiteindelijk slechter af dan wanneer we er de
tijd voor hadden genomen. In het verleden is dat wél
gebeurd, bijvoorbeeld rond waterbeheer en het
verhogen van de pensioenleeftijd door de dreigende
vergrijzing. Vooruitkijken en keuzes maken, dáár
moeten we weer naar toe. Een oproep dus aan de
landelijke politiek nu en ook straks aan de gemeenten bij de gemeenteraadsverkiezingen om die langetermijnverkenning er vooral bij te pakken en verder
te kijken dan alleen de komende vier jaar.’
OKTOBER 2025 | 41
