VNG Magazine oktober 2025 - Flipbook - Page 47
Samenwerking tussen gemeente en markt in Alphen aan den Rijn:
Een heron
erontdekking
van PPS
In Alphen aan den Rijn krijgt publiek-private
samenwerking (PPS) nieuw vorm in projecten
zoals Gnephoek (5.500 woningen) en Havenfront
(850 woningen). Irma Wooning (concerndirecteur
gemeente Alphen aan den Rijn) en Patrick Joosen
(regiodirecteur Zuid-West bij BPD | Bouwfonds
Gebiedsontwikkeling) gaan in gesprek over hun
samenwerking, die begon bij de planvorming
van Gnephoek en zich verdiepte bij Havenfront.
Rijnhaven, Alphen aan den Rijn
De start van beide projecten verschilde: bij Gnephoek
waren marktpartijen al twintig jaar actief met grondposities,
terwijl de gemeente bij Rijnhaven BPD gericht benaderde
voor advies. Beide trajecten groeiden uit tot PPSconstructies. Patrick Joosen benadrukt: “De essentie van
PPS staat wat mij betreft nog steeds onverkort overeind:
we gaan 50/50 aan boord, for better and for worse.”
Irma Wooning ziet PPS als een logische stap voor gemeenten
zonder grondbezit: “Als je (mede) aan het stuur van een
gebiedsontwikkeling wilt zitten, dan moet je er ook risicodragend in durven stappen, lef tonen en verantwoordelijkheid
durven nemen.” Vertrouwen en inhoudelijke kennis zijn
cruciaal. Joosen vult aan: “PPS gaat altijd over de relatie
die je opbouwt en het vertrouwen als voorwaarde. Dat is
makkelijk gezegd, maar die voorwaarde is meestal niet
vervuld op het moment dat je begint.”
Niet elke gebiedsontwikkeling leent zich voor een PPS.
Vervolgens ga je een PPS ook niet met elke (markt)partij aan.
Wooning: “Wij hebben het geluk dat er goede bedrijven
meedoen die kwaliteitsdenken naast rendementsdenken
hoog in het vaandel hebben staan.” Ook aan gemeentelijke
zijde is expertise nodig. “Wij hebben mensen die zowel in
de markt als bij andere overheden hebben gewerkt,” zegt
Wooning, en noemt ook de rol van een ervaren wethouder.
Joosen benadrukt het belang van samenwerking op
alle niveaus: “Bestuurlijk, op directieniveau en in de
planteams.” Wooning voegt toe dat kennis van elkaars
kaders essentieel is: “Het gaat erom dat we kwaliteit in
een gebied maken, voor tientallen jaren.”
Externe input is waardevol. Zo sprak het planteam met
klimaatwetenschapper Jan Rotmans over thema’s als
circulariteit en het energiesysteem. Wooning: “Je moet je
bewust zijn van welke kennis je wel en niet in huis hebt.”
Joosen vult aan: “Het is aan ons om de teams ruimte te
geven en zo de creativiteit te stimuleren.”
‘PP
PPS GAAT ALTIJD
LTIJD OVER
LTI
OVER
ER
RD
DE
RELATIE
REL
ELATIE
TIE DIE
D E JE O
OPBOUWT
OPBO
BOUW
UWT
WT
EN H
HET
ET
T VERTROU
VERTROUWEN
EN
AL V
ALS
VOORWAARDE.’
VOO
OO
ARD
Conflicten horen erbij. Wooning: “PPS is zeker niet alleen
maar ‘polderen’. Het mag best schuren.” Ze schortte een
overleg op toen marktpartijen hun huiswerk niet af hadden.
Joosen: “Er zijn thema’s waar je als ontwikkelaar wakker van
kunt liggen, zoals de aanleg van 50 hectare natuur.”
Beide partijen benutten hun eigen netwerken. Wooning:
“Wij voerden gesprekken met Rijk en provincie, daar was
Joosen niet bij.” Joosen voerde op zijn beurt gesprekken
met marktpartijen. Wooning benadrukt: “Respecteer dat de
ander een eigen stoel heeft. Ga daar vooral niet op zitten.”
Tot slot waarschuwt Wooning voor eenzijdig eigenaarschap:
“Dat leidt tot een ongewenste verschuiving in de
machtsbalans. Een duurzame, leefbare plek creëren vraagt
om veel meer dan een functionele invulling.”
Irma Wooning
Concerndirecteur
gemeente
Alphen aan den Rijn
Patrick Joosen
Regiodirecteur
Zuid-West
bij BPD
