VNG magazine september 2025 - Flipbook - Page 16
Het is die veerkracht en weerbaarheid waar we
momenteel in Nederland zo naar zoeken. Maar wat
als het ons overkomt? Wat als bij ons de sirenes gaan
― of het nu vanwege oorlog is, of een andere ramp?
Wat zouden we in dat geval geleerd moeten hebben
van Pereshchepyne, of een van de andere 1.468
hromada’s (gemeenten) in Oekraïne? Wat kun je
eigenlijk leren van gemeenten die zo anders zijn, qua
historie, karakter, uitdagingen? ‘Heel veel’, antwoordt
Tsvirkun. ‘Van grote thema’s als communicatie en
vluchtelingenstromen tot kleine, praktische vragen.
Nederlanders hebben bijvoorbeeld veel ervaring
met het opzetten van de vrijwillige brandweer. Maar
Oekraïners weten hoe ze brand moeten bestrijden
tijdens bombardementen. Hoe bereid je je brandweer
voor op werken tijdens een ramp? Hoe zorg je dat
medewerkers van een kinderopvang weten wat ze
tijdens een ramp moeten doen? Praat met ons, gebruik
onze ervaring. Laat jullie scholen contact zoeken
met Oekraïense. Jullie brandweer met de onze.
We hebben jullie nodig, maar we kunnen ook helpen.
Op elk niveau kunnen we zoveel van elkaar leren.’
De Oekraïense
brandweer heeft
veel ervaring met
blussen bij bombardementen.
Te weinig oog voor Oekraïne
Burgemeester
Tsvirkun in
overleg met
lokale
autoriteiten.
Oefenen voor een crisis
‘Oefenen, oefenen, oefenen’, zo luidde tijdens het VNG Jaarcongres
de oproep van Maarten Schurink, SG bij het ministerie van
Defensie. En het is ook een van de belangrijkste adviezen van
Oleksandr Slobozhan, directeur van de Association of Ukrainian
Cities (AUC).
En dat oefenen kan volgens hem op vele fronten. ‘Zorg dat mensen
een mobiele boiler aan kunnen sluiten op een gebouw, als alternatieve
warmtevoorziening. Controleer de waarschuwings- en communicatiesystemen met de bevolking. En oefen de interactie met andere autoriteiten (de politie, het leger, artsen, reddingswerkers) of het opzetten
van een tijdelijk opvangcentrum voor ontheemden.’
Oleksandr Slobozhan
Om ontheemden meteen goed op te kunnen
vangen, heeft hij nog wel een advies. ‘Maak
een inventarisatie van de bestaande opvanginfrastructuur en onderzoek hoe je andere
gebouwen aan kunt passen voor de opvang
van ontheemden.’
Ermo Hartsuijker denkt er precies zo over. Het hoofd
crisisbeheersing bij de Veiligheidsregio Utrecht
bezocht Oekraïne de afgelopen jaren meerdere
keren, als onderdeel van een door VNG International
opgezette samenwerking. ‘We hebben veel te weinig
oog voor het enige land in Europa dat nu volop ervaring met noodsituaties heeft.’ Dat niet alles even
eenvoudig te knippen en plakken is, ziet hij ook. ‘Als
daar een ziekenhuis zonder stroom zit, richten ze
geen projectteam op. Nee, ze zetten gewoon zo snel
mogelijk een generator neer. Die mindset zit een
beetje in de Oekraïense cultuur, heb ik geleerd. Maar
het komt ook voort uit noodzaak. Laten we in
Nederland, in onze eigen situatie, vooral planmatig
te werk blijven gaan. Maar als je ergens vaart mee
wil maken, kun je ook al beginnen voor je het over
alle details eens bent. En weerbaarheid is wel een
thema waar we haast mee mogen maken in
Nederland.’ Een grootschalige invasie, zoals nu in
Oekraïne, lijkt op dit moment niet aanstaande. Maar
er zijn veel andere bedreigingen die wél waarschijnlijk lijken. Digitale oorlogsvoering. Natuurrampen.
Elektriciteitsuitval door netcongestie. Hartsuijker:
‘En veel van zulke problemen vragen deels om
dezelfde voorbereiding. Omdat je bijvoorbeeld vaak
te maken krijgt met vluchtelingenstromen. Omdat
communicatie ál-tijd cruciaal is tijdens crises.’
Hulp uit het buitenland
Internally displaced persons (IDP’s), zo luidt de of昀椀ciële
term. Ontheemden. Oekraïners die door de oorlog
16 | VNG MAGAZINE
